KANUN-İ ESASİ
1. Meşrutiyet ilan edildi ve Kanun-i Esasi yürürlüğe girdi.

Meşrutiyetin ilanı konusunda II.Abdulhamit'i baskı altına almak amacıyla, aynı gün, Paris Antlaşmasını imzalayan devletlerin elçilerinin katıldığı Tersane Konferansı toplanmıştır. Batı devletlerinin Osmanlı aleyhine karar almasını engellemek için Meşrutiyet ilan edilmiş ancak bu alınacak kararları değiştirmemiştir.

Tersane Konferansında, özellikle Bulgar ve Balkanlar sorunu hakkında alınan kararlar, Rusya ile başlayacak 93 Harbine zemin oluşturmuştur. Bu konferans üzerinden, Meşrutiyet için Padişaha baskı kurmayı amaçlayan mahfiller ve özellikle Mithad Paşa, aslında, belki kendileri bile farkında olmadan, Osmanlıyı parçalayacak bir kıvılcımı ateşlemişlerdir.

II. Abdülhamid tahta çıktıktan sonra Mithat Paşa'nın zorlaması ile anayasa hazırlamak üzere komisyon kurulmuştur. Mithat Paşa'nın etkisinde çalışan Komisyon, 1875 tarihli Fransa Anayasası ile 1831 Belçika Anayasalarından esinlenerek bir anayasa taslağı kaleme almış ve Padişaha sunmuştur. Padişah, aralarında tarihçi Ahmet Cevdet Paşa, Mabeyn Müşiri Eğinli İngiliz Sait Paşa, zamanın fıkıh uzmanı olan Uzun Etek Rıza Bey gibi alanlarında tanınmış kişilerden oluşan yeni bir komisyona yaptırdığı inceleme sonucunda önceki taslağa yeniden şekil verdirmiştir.

• 2.Meşrutiyet'in ilanı için, İttihatçılar tarafından "Hürriyet Taburları" kuruldu.
• Cemiyetin önde gelenlerinden Resneli Niyazi Bey bir taburla dağa çıktı. Resneli Niyazi Bey'e Enver Bey de katıldı.
• İttihatçılar, Selanik Hükumet Konağını işgal ettiler.

Askeri ayaklanmaların bütün ülkeye yayılması tehdidine karşı, II.Abdülhamit, Anayasayı yeniden yürürlüğe koyma kararı aldı ve 23 Temmuz 1908'de Meşrutiyet ilan ettiğini duyurdu.

Osmanlı Devleti'nde Meşrutiyet'in ilanı için baskı kuran İttihad ve Terakki Cemiyeti, bir "halk hareketi" değildi. Meşrutiyet'i ilan edenler; devletin, eğitim almış, -sözde aydın- kesiminden gelen, Batı hayranı bir dünya görüşüne sahip olan genç subaylar ve bürokratlardı.

İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin, ilk önce Manastır'da, ardından da Selanik'te başlattığı ve Meşrutiyetin ilanı ile sonuçlanan 23 Temmuz 1908 darbesi; 1909'dan itibaren her sene kutlanan resmi ve milli bir bayram günü olarak ilan edildi.

31 Mart Olayı ve II.Abdülhamit'in tahttan indirilmesi sonrasında, Anayasa üzerinde değişiklikler yaparak Padişahın yetkilerini daraltarak Meclisin yetkilerini artırma kararları aldı.

Kanun-i Esasî (Anayasa)'de yapılan değişiklikle padişahın yetkileri kısıtlandı.

Güçler Birliği ilkesine sahiptir. Mecli Hükümeti sistemindedir. 23/12/1876 tarihli Kanuni Esasi'nin tekrar yürürlüğe konulmasıdır.

Cumhuriyetin teşkilatı esasiye kanunu yapıldı.

Anayasa'dan dini terimlerin kaldırılmasına ilişkin kanun kabul edildi.

Anayasanın 2nci maddesinde ki "Türkiye Devleti'nin dini, Din-i İslam'dır" maddesi anayasadan çıkarıldı. Böylece "laiklik" tesis edildi.

Türkçe resmi dil olarak kabul edildi.

Anayasanın 2. nci maddesine; "Türkiye Cumhuriyeti Cumhuriyetçi, Halkçı, Devletçi, Laik ve İnkılapçıdır" maddesi eklendi.

27 Mayıs Darbesini yapanlar, 12 Haziran 1960 günü, geçiş dönemini düzenleyen bir nevi "geçici anayasa" niteliğinde olan 1 sayılı Kanunu yayınladılar. Bu Kanun ile Millî Birlik Komitesi resmiyet kazandı.

Komite, Orgeneral Cemal Gürsel başkanlığında ve 37 subaydan oluşuyordu ve "Türk milleti adına hakimiyet hakkını kullanıyordu", Türkiye Büyük Millet Meclisinin yetkilerine sahipti.

Millî Birlik Komitesinin 14 üyesi 13 Kasım 1960 tarihinde tasfiye edildi. Bir üye ise kendiliğinden istifa etti.

Anayasa, Kurucu Meclis'te oylamaya katılan 262 üyeden 260'ının oyuyla kabul edildi.

En genel tanımlama ile Güçler Ayrılığı ilkesine sahip olan yeni Anayasa tasarısı 27 Mayıs 1961'de yapılan Kurucu Meclis birleşik toplantısında 260 kabul ve 2 çekimser oyla kabul edildi. 157 sayılı Kanun, Anayasanın halk oylamasına sunulmasını öngörüyordu.
Halkoylaması 9 Temmuz 1961 günü yapıldı. Katılma oranı % 80'in üzerindeydi.
Geçerli oyların % 61. 5'i "Evet", % 38. 5 "Hayır" yönünde çıktı.
Yeni Anayasa 20 Temmuz 1961 tarih ve 10859 sayılı Resmî Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi.

Yapılan Halk Oylaması ile 1982 Anayasası yürürlüğe girdi. Kenan Evren Cumhurbaşkanı seçildi.
Oylama, % 8. 6 Hayır'a karşı % 91. 4 Evet oyuyla kabul edildi.

1987 Referandumu'na gidilme nedeni 12 Eylül Askeri Darbesi sonrası yapılan 1982 Anayasası'nın Geçici 4. madde ile getirdiği siyasi yasakların kaldırılması talebiydi.
'Evet' %50. 16, 'Hayır' %49. 84 çıktı.
Böylece, Geçici 4. maddede belirtilen siyaset yasakları yürürlükten kalktı. Kapatılan partilerin tekrar açılmasının ve eski siyasetçilerin siyasete dönmesinin önü açıldı.

Normal zamanı Mart 1989 olan yerel seçimlerin öne çekilip Kasım 1988'e alınması halk oylamasına sunuldu.
%65 "Hayır", %35 "Evet" çıktı.
Oylama reddedildi.

Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Anayasa değişikliğini onayladı ve Devlet Güvenlik Mahkemeleri (DGM) kaldırıldı.

Cumhurbaşkanı seçimi ile ilgili Anayasa maddelerinin değiştirilmesi için mecliste alınan karar, dönemin Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından halk oylamasına götürüldü. Ana maddesi Cumhurbaşkanının halk tarafından 5 yıllığına seçilmesi konusuydu.
%69,1 Evet, %30,9 Hayır sonucu ile bundan böyle Cumhurbaşkanı seçiminin halk tarafından yapılması onaylanmış oldu.

26 maddeden oluşan kapsamlı bir Anayasa değişikliği için halk oylamasına gidildi.
%57,9 Evet, %42,1 Hayır sonucu çıktı.
Paket kabul edildi.

Anayasanın bazı maddelerinde değişiklik öneren ve yönetim şekli olarak Başkanlık Sistemini getiren 18 maddelik halk oylaması yapıldı.
Tasarı, %48,6 Hayır oyuna karşılık %51,4 Evet oyu ile kabul edildi.
Türkiye Devleti'nin yönetim şekli Başkanlık Sistemi oldu.